Avrupa Komisyonu, 2011 yılının başlarında, kamyon sektöründe kartel, rekabeti sınırlayıcı diğer uygulamalar ile hâkim durumun kötüye kullanılmasına dair şüpheleri araştırmak üzerine bir inceleme başlattığını duyurmuştu. MAN, Volvo/Renault, Daimler, Iveco ve DAF’ın tarafı olduğu söz konusu inceleme, 2014 yılının Kasım ayında Scania’nın da dahil edildiği bir kartel soruşturması sürecine evrilmişti. İlk inceleme safhasıyla birlikte toplam 5,5 yıl süren sürecin sonunda Komisyon, ilgili firmalardan Scania hariç beşi (MAN, Volvo/Renault, Daimler, Iveco ve DAF) hakkında, bu firmaların 14 yıl boyunca kamyon fiyatları ve yeni emisyon kurallarına uyum konularında kartel anlaşması içinde oldukları gerekçesiyle toplam 2.926.499.000 € tutarında ceza uygulanmasına karar verdi. Avrupa Komisyonu tarafından verilen ve hem toplam para cezası, hem de tek bir teşebbüse verilen en yüksek para cezası bakımından rekor niteliği taşıyan karara ilişkin duyuru 19.07.2016 tarihinde Komisyon’un internet sayfasında yayınlandı.
Komisyon’un soruşturması sonucunda MAN, Volvo/Renault, Daimler, Iveco ve DAF’ın tarafı olduğu kartelin (6 ilâ 16 ton ağırlıkları arasındaki orta ve büyük boy) kamyonlara ilişkin olarak şu hususları birlikte belirlediği tespit edildi:
• Fiyatların fabrika çıkış fiyatları.
• Emisyon teknolojilerine ilişkin standartlara (Euro III’ten Euro VI’ya) dek geçilecek tarih.
• Emisyon standartlarına geçiş maliyetlerinin müşteriye yansıtılması
Cezanın rekor niteliğinde olduğuna dikkat çeken Rekabet Komiseri Margarethe Vestager, Avrupa yollarında bulunan ve kara üzerinde yapılan taşımanın dörtte üçünü gerçekleştiren 30 milyondan fazla kamyonun Avrupa ekonomisi açısından hayati rola sahip olduğunu ve Avrupa’da üretilen her 10 orta ve büyük boydaki kamyonun 9’unun üreticisi olan MAN, Volvo/Renault, Daimler, Iveco ve DAF’ın kendi aralarında rekabet etmek yerine bir kartel anlaşması içerisine girmelerinin kabul edilemez olduğunu belirterek, bu cezanın firmalara bir mesaj niteliğinde olduğuna dikkat çekti. Komisyon, bunun yanında, kararın kirlilik önleyici emisyon değerlerine dair yolsuzluk iddiaları ile herhangi bir bağlantı içermediğini vurguladı.
Komisyon, kartelin tüm Avrupa Ekonomik Alanı’nda (Avrupa Birliği ile İzlanda ve Norveç) l4 yıl boyunca -1997’den itibaren soruşturmanın başladığı 2011’e kadar- sürdüğünü tespit etti. Bu kapsamda, 1997’den 2004’e kadar firmaların orta seviyeli yöneticileri arasındaki toplantılarla ve telefon konuşmaları ile ticaret fuarları vb. etkinliklere ilişkin maliyetlerin görüşüldüğü ve 2004’ten itibaren ise firmaların Almanya’daki iştirakleri vasıtası ile elektronik ortam üzerinden bilgi paylaşımının gerçekleştirildiği belirlendi. Soruşturmaya 2014 yılının Kasım ayında dahil edilen Scania uzlaşma kapsamında yer almadığı için bu firma hakkındaki soruşturmanın standart usûlde devam etmekte olduğu açıklandı.
Soruşturma tarafı olan tüm firmalar kartel anlaşmasına taraf olduklarını ikrar edip uzlaşma yoluna gitmeyi tercih etti. MAN ise, pişmanlık başvurusunda bulunarak karteli açığa çıkardığı için, para cezasından muaf tutuldu. Komisyon, cezanın belirlenmesinde, firmaların her birinin orta ve büyük boy kamyonlara ilişkin Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki net satış adetlerini, ihlâlin ağırlığını, firmaların toplam Pazar paylarını, kartelin uygulandığı bölgenin kapsamını ve kartelin süresini dikkate aldı. Komisyon’un duyurusunda, MAN’ın kartelin açığa çıkarılmasına ilişkin desteği sebebiyle muaf tutulduğu para cezasının 1.2 milyar € civarında olduğu belirtildi. Volvo/Renault, Daimler ve Iveco ise Komisyon’la işbirliğine gittikleri tarih ve Komisyon’a sundukları delillerin kapsamı itibariyle sırasıyla % 40, % 30 ve % 10 oranlarında indirimden yararlandılar. Bu indirim yanında, bu üç firmanın her biri ve DAF, Komisyon’la uzlaşma yoluna gittikleri için de ayrıca % 10 oranında indirime tâbi tutuldular. Karar sonucunda oluşan ceza tablosu şöyle şekillendi:
| Firma | Pişmanlık İndirimi | Uzlaşma İndirimi | Ceza (€) |
| MAN | 100% | 10% | 0 |
| Volvo/Renault | 40% | 10% | 670 448 000 |
| Daimler | 30% | 10% | 1 008 766 000 |
| Iveco | 10% | 10% | 494 606 000 |
| DAF | 10% | 752 679 000 | |
| Toplam | 2 926 499 000 |
Rekabet Komiseri Vesthager’in de vurguladığı üzere rekor niteliği taşıyan bu para cezası, Komisyon’un daha önce verdiği en yüksek para cezasını içeren 2012 tarihli TV-bilgisayar monitörü tüpü karteli cezasını (1.409.588.000 €) dahi ikiye katlıyor. Komisyon’un kartellere ilişkin olarak daha önce verdiği en yüksek 10 para cezası şöyle sıralanıyor:
Kamyon kararı ile 5 kamyon üreticisi firma arasında 1.008.766.000 € ile en yüksek tutardaki cezayı alan Daimler ve 752.679.000 € ile ikinci en yüksek cezayı alan DAF da, daha önce kartel sebebiyle tek bir teşebbüse verilen en yüksek ceza olan Araba Camı Karteli kararındaki Saint Gobain’ın 715.000.000 €’luk rekorunu da geride bırakmış oldu. Kartel sebebiyle Komisyon’un daha önce tek bir teşebbüse vermiş olduğu en yüksek cezalar ise şöyle sıralanıyor:
Soruşturmanın bundan sonraki safhasında Scania hakkında nasıl bir karar verileceği bekleniyor. Bununla birlikte, hâlihazırda bir kartel anlaşmasına taraf olduğu Komisyon tarafından tespit edilen 5 kamyon devinin çok sayıda tazminat davası ile karşılaşması ihtimal dahilinde görünüyor.
Kaynaklar:
http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-11-29_en.htm
http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-2002_en.htm
http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-2582_en.htm
http://ec.europa.eu/competition/cartels/statistics/statistics.pdf
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.