Avrupa Komisyonu, Lotos’un PKN Orlen Tarafından Devralınmasına İlişkin Teklifini İncelemek Üzere Soruşturma Başlattı.

Avrupa Komisyonu, söz konusu devralma işleminin Polonya ve komşu ülkelerde, yakıt temini ve bağlı pazarlarda rekabeti azaltıcı etkisi olabileceğinden endişe duymaktadır.

Komisyon üyesi Margrethe Vestager, teklif edilen devralma işleminin, stratejik öneme sahip birkaç pazara etki edeceğini; Komisyon’un bu devralma işleminin Polonya ve diğer üye ülkelerde yakıt ve bağlı ürünlerde ticari tüketiciler ve son tüketiciler için rekabeti azaltıp azaltmayacağını, yüksek fiyatlara veya daha az ürün çeşidine neden olup olmayacağını soruşturacağını belirtti.

PKN Orlen ve Grupa Lotos(Lotos), her ikisi de entegre olmuş Polonya menşeili yağ ve gaz şirketidir. Her ikisi de büyük oranda, mevcut iki rafinerinin sahibi oldukları Polonya’da faaliyet göstermektedir. Ancak her ikisi de aynı zamanda diğer merkez veya doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinde de faaliyet göstermektedir.

Her iki teşebbüsün de geniş bir ürün portföyü bulunmaktadır. Ve her iki teşebbüs de aşağıdakiler dahil olmak üzere yakıt tedarikinin değer zinciri boyunca aktiftir:

• Toptan yakıt tedariki, dizel, benzin veya jet yakıtı vb. Toptan yakıt tedariki iki aşamadan oluşmaktadır: “ex-rafineri” tedariki, yalnızca teşebbüslerin doğrudan yakıta erişiminin bulunduğu aşama ve “perakende olmayan” tedarik, toptan yakıt tedarikçilerinin küçük perakendecilere ve son tüketicilere sattığı aşama.
• Perakende yakıt tedariki, motor yakıtı ve jet yakıtı vb.
• Rafinaj işleminin yan ürünleri ile ilgili pazarlar ve zorunlu depolama gibi birleşik hizmetlerin sağlanması.

 

Komisyonun rekabet endişeleri:

Bu aşamada, Komisyon, söz konusu teklif edilen işlemin, birleşen teşebbüslerin oluşturduğu teşebbüsün faaliyet göstereceği birkaç pazarda rekabeti azaltacağı noktasında endişe duymaktadır. Komisyon özellikle teklif edilen devralma işleminin birtakım ürünlerde –özellikle yakıt istasyonları ve havaalanlarında- ticari tüketici ve son tüketiciler açısından fiyatları arttıracağı ve ürün seçeneklerini azaltacağı yönünde endişe duymaktadır.

Daha ayrıntılı olarak Komisyon ilk inceleme sonucunda aşağıdaki sonuçlara ulaşmıştır:

• Toptan yakıt tedariki için, işlem, Polonya’da rafineri seviyesinde yarı tekel oluşmasına yol açacak, çünkü ülkede rafinerilere sahip olan sadece iki şirketi bir araya getirecek. Birleşen teşebbüs aynı zamanda dizel, benzin ve diğer yakıtların perakende olmayan seviyesinde Pazar lideri haline gelecek. PKN Orlen ve Lotos Polonya’daki tek yerli tedarikçi olduğundan, ithalat tek potansiyel alternatiftir. Ancak, altyapı eksikliği, depolama ve düzenleme gereklilikleri gibi önemli engeller nedeniyle ithalatlar sınırlıdır. Spesifik olarak, toptan jet yakıtı tedarikinde, PKN Orlen ve Lotos Polonya ve Estonya’daki tek tedarikçidir ve birleşen işletme de Çekya’da pazar lideri olacaktır.
• Perakende yakıt tedariki için, söz konusu işlem, perakende motor yakıtı pazarında PKN Orlen’in önemli seviyedeki rakiplerini uzaklaştıracaktır. İşlemden sonra, birleştirilmiş teşebbüs bir sonraki rakibe göre yaklaşık dört kat daha büyük olacak ve önemli bir rekabet baskısı ile karşı karşıya kalmayacak. Jet yakıtının perakende tedarikine (uçaklara) ilişkin olarak, önerilen işlem PKN Orlen’i yalnızca bir kaç havalimanındaki rakiplerini elimine eder.
• Yan ürünler için, bu işlem, çok güçlü bir entegre rakibi kaldıracak ve / veya Polonya, Çek Cumhuriyeti, Litvanya, Slovakya, Letonya ve Estonya’daki bitüm arzında ve ayrıca Polonya’daki yağlama maddelerinde PKN Orlen’in pozisyonunu güçlendirecektir.
• Bu aşamada Komisyonun, PKN Orlen ve Loto’ların Polonya’da mevcut depolamanın büyük bir bölümünü oluşturması nedeniyle zorunlu depolama hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin endişeleri de var.

Ek olarak, PKN Orlen ve Loto’ların yakıtların hem yukarı hem de aşağı akım pazarlarında tuttuğu yakıt hacimlerini göz önünde bulundurarak, Komisyon, birleşmiş kuruluşun aşağı havzadaki rakiplerini tedarik etmeyi durduracak ve bu nedenle onları Pazar dışında bırakma yeteneğine ve teşvikine sahip olacağından endişe duymaktadır. Komisyon şimdi, ilk rekabet kaygılarının doğrulanıp onaylanmadığını tespit etmek için işlemin etkileri konusunda derinlemesine bir soruşturma yürütecektir. İşlem 3 Temmuz 2019 tarihinde Komisyona bildirildi. Komisyonun karar almak için 13 Aralık 2019 tarihine kadar 90 iş günü kaldı.